آشنایی با هوش مصنوعی

هوش مصنوعی چیست؟

هوش مصنوعی معادل فارسی عبارت انگلیسی “Artificial intelligence” که این روزها به اختصار آن را “AI” نیز می‌نامند، شاخه‌ای از تکنولوژی است که سعی می‌کند ماشین‌ها را قادر سازد با سطح هوشی مشابه با انسان حس، درک، عمل و یادگیری داشته باشند، البته قابلیت آن با سطوح انسانی بسیار متفاوت است اما سعی در تقلید از آن را دارد.

خیلی از افراد همچنان با شنیدن نام هوش مصنوعی به یاد ربات‌های بی‌احساسی می‌افتند که برای انجام راحت‌تر کارها طراحی شده‌اند و قرار است در آینده جای انسان‌ها را بگیرند. مسئول این طرز تفکر فیلم‌های علمی و تخیلی است اما واقعیت با آنچه که تصور می‌شود متفاوت است.

به زبان ساده، AI شاخه‌ای از علوم کامپیوتر است که با ساخت ماشین‌های هوشمند از رفتارهای انسانی تقلید می‌کند.

سطوح هوش مصنوعی

سیستم AI دارای سه سطح هوش مصنوعی محدود (artificial narrow intelligence)، هوش مصنوعی عمومی (Artificial General Intelligence) و سوپر هوش مصنوعی می‌باشد که در ادامه هر سطح را برایتان شرح می‌دهیم:

هوش مصنوعی محدود

هوش مصنوعی محدود، از سطوح دیگر AI، زودتر پدید آمده است. منظور از سطح محدود سیستم هوشمندی است که در انجام وظایف خود بهتر از انسان عمل می‌کند. اگر بخواهیم برای این سطح چند نمونه مثال بزنیم می‌توانیم به اتومبیل‌های خود ران، سیستم‌های پردازش تصویر، دستیارهای هوشمند، سیستم‌های تبدیل خودکار گفتار را به نوشتار و … اشاره کنیم.

هوش مصنوعی عمومی

هوش مصنوعی عمومی در واقع ماشینی‌ است که سطح در آن از محیط اطرافش مانند یک انسان است و دارای ظرفیت و گنجایش مشابه با انسان برای انجام فعالیت‌ها و وظایفش دارد.

بدیهی است که با این سطح از هوش و توانایی یک ماشین تمام کارهایی که زمانی بر انسان محول می‌شد را می‌توان بدون نیاز به وجود انسان انجام داد و با گذشت زمان بیشتر ماشین‌های دارای سطح عمومی می‌توانند در بسیاری از زمینه‌ها جای ما انسان‌ها را پر کنند.

پیش‌بینی شده است در سطوح بالای AI عمومی، سیستم‌ها می‌توانند کارهایی را که به زندگی و امنیت و جان انسان‌ها بستگی دارد را به‌خوبی انجام دهند.

سوپر هوش مصنوعی

منظور از سوپر هوش مصنوعی، سطحی از AI است که از هوش و درک انسانی عبور کرده و به نوعی دارای هوش فرا بشری خواهد شد. تا به امروز هیچ جامعه‌ای موفق به دست‌یابی به این سطح نشده است و رسیدن به این سطح در حاله‌ای از ابهام قرار دارد.

اهداف AI

هدف دست‌یابی به AI بر سه پایه استوار است:

یادگیری
استدلال
درک
AI شاخه گسترده‌ای از علوم رایانه مرتبط با ساخت ماشین‌های هوشمند با قابلیت انجام وظایفی که معمولاً به هوش انسان نیاز دارند، می‌باشد. هوش مصنوعی یک علم میان رشته ای با چندین رویکرد است ، اما پیشرفت در یادگیری ماشین و یادگیری عمیق باعث ایجاد تغییر الگوی تقریباً در هر بخش از صنعت فناوری می‌شود.

هوش مصنوعی چگونه کار می‌کند؟

یادگیری ماشینی (Machine Learning)

یادگیری ماشینی، به ماشین‌ها کمک می‌کند تا خودشان بدون نیاز به کمک انسان و ارائه برنامه به داده‌ها دسترسی پیدا کنند و موارد مختلف را یاد گرفته و تصمیم‌گیری کنند.

یادگیری عمیق (Machine Learning)

این فناوری یکی از تکنیک‌های یادگیری ماشینی است که با استفاده از آن، داده‌های ورودی به‌صورت لایه به لایه پردازش می‌شوند تا دسته‌بندی داده‌ها، استدلال و پیش‌بینی نتیجه به‌راحتی صورت پذیرد.

شبکه‌های عصبی (Neural Networks)

شبکه‌های عصبی اساسا برمبنای اصول سلول‌های عصبی انسان عمل می‌کنند. در واقع این شبکه‌ها مجموعه‌ای از الگوریتم‌ها هستند که داده‌ها را دقیقا همانند مغز انسان پردازش می‌کنند.

پردازش زبان طبیعی (Natural Language Processing)

توانایی خواندن، درک کردن و تفسیر یک زبان توسط ماشین، پردازش زبان طبیعی یا NPT نامیده می‌شود. در این شاخه ماشین با درک زبان مورد نظر کاربر برای برقراری ارتباط، با همان زبان به او پاسخ می‌دهد.

بینایی رایانه‌ای (Computer Vision)

الگوریتم‌های بینایی رایانه‌ای با تقسیم یک تصویر به بخش‌های مختلف و با مطالعه بر روی آن بخش‌ها، تلاش می‌کنند تا تصویر را درک کنند. ماشین‌ها می‌توانند با کمک گرفتن از این فناوری تصاویر را دسته‌بندی کرده و مطالبی را از آن‌ها فرا بگیرند و بر اساس مشاهدات خود تصمیم‌گیری بهتری داشته باشند.

محاسبه شناختی (Cognitive Computing)

الگوریتم‌های محاسبه شناختی با تقلید از مغز انسان تلاش می‌کنند با تجزیه‌وتحلیل متن‌ها، تصاویر، صحبت‌ها و اشیاء با روش‌های انسانی بتوانند خروجی مناسبی داشته باشند.

AI مانند هر فناوری‌ای کاستی‌ها و امکان‌های خاص خود را دارد. ادامه‌ی راه این فناوری‌ها به خود ما انسان‌ها بازمی‌گردد. انتخاب هنوز دست خود ماست که از این فناوری‌ها در چه حوزه‌ای بهره ببریم.